Boy uzatma ameliyatı nedir? Hangi teknikler kullanılır? Hangi Yöntem Daha Avantajlı? Kullanılacak yöntem nasıl belirlenir? Boy uzatma ameliyatı nasıl yapılır? İyileşme süreci ne kadar sürer?
Boy uzatma ameliyatı; genetik, hormonal ya da çevresel faktörlerden kaynaklanan boy kısalığını tedavi etmek amacıyla gerçekleştirilen ortopedik bir cerrahi uygulamadır. Sağlık sorunlarını tedavi etmek ya da estetik kaygıları ortadan kaldırmak için boy uzatma ameliyatına başvurulabilir. Kozmetik amaçlı ameliyat olmak isteyen kişilerin, psikiyatrik değerlendirmeden geçmesi gerekir. Ameliyat öncesinde boy kısalığı teşhisinin konulması için hasta öyküsü dinlenerek fiziksel muayene ve laboratuvar ölçümleri yapılır.
Boy Uzatma Ameliyatı Yöntemleri Nelerdir?
Boy uzatma ameliyatı için hastanın durumuna göre farklı yöntemler kullanılabilir. Her yöntemin kendine göre avantajları ve dezavantajları vardır. Boy uzatma ameliyatında kullanılacak teknik; boy kısalığına sebep olan faktörlere, hasta öyküsüne, ekonomik ve psikolojik etkenlere göre belirlenir. En avantajlı yöntem, hastanın kemik yapısı ve sağlık durumuna göre doktorun tavsiye ettiği yöntemdir.
İlizarov Sirküler Fiksatör Boy Uzatma Tekniği
Cerrahi işlemle kesilen kemiğin içerisinden geçirilen teller, halkalardan oluşan fiksatöre tutturulup gerilerek boy uzatma işlemi gerçekleştirilir. Ekstremite uzatma cerrahisi olan İlizarov tekniğinde, kemik ve yumuşak dokular günde en fazla 1 mm olacak şekilde birbirinden uzaklaştırılır. Boy uzatmanın yanı sıra kapalı, açık ve kaynamayan kırıkların tedavisinde de kullanılabilir.
Kombine Boy Uzatma Tekniği (LON: Lengthening Over Nails)
Hem kemiğin içine hem de bacağın dışına cihaz yerleştirilerek ortalama 2 - 3 ay boyunca uzatma işlemi yapılır. 3 aydan sonra bacağın dışındaki bölüm çıkarılır. Kemiğin içindeki intramedüller çivi, kemik tam olarak kaynadıktan sonra istenirse ek bir operasyonla çıkarılabilir. Tek seansta ortalama 6 – 7 cm’lik uzama sağlanır. Hem alt hem de üst bacağa işlem uygulanırsa tek seferde 10 – 14 cm’lik uzatma mümkündür.
Precice İntramedüller Boy Uzatma Tekniği
Kemiğin içerisine motorlu çivi yerleştirilerek uzaktan kumanda yöntemiyle uzatma gerçekleştirilir. Yeni oluşan kemik tamamen kaynadıktan sonra ek bir operasyonla içerideki çivi çıkarılabilir. Alt ve üst bacağa aynı anda uygulandığında 12 – 15 cm arasında uzama sağlanır. Tek seansta ortalama 6 – 8 cm’lik uzama gerçekleşir.
Precice Stryde Boy Uzatma Tekniği
Precice 2.2 çivisinin üst versiyonu olması itibariyle daha başarılı bir tekniktir. Titanyum yapımı çivi aynı Precice tekniğindeki gibi bacak içerisine (internal) yerleştirilerek uzatma işlemi yapılır.
Holyfix Boy Uzatma Tekniği
Wagner ve De Bastiani yöntemlerinin geliştirilmiş versiyonu olan teknikte, kemiğe dışarıdan tek taraflı (monolateral) olarak takılan çivilerin Holyfix cihazına bağlanmasıyla boy uzatma işlemi yapılır. Kol ve bacak için her bir uzuvda 5 cm’e kadar uzama sağlanabilir.
Boy Uzatma Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Boy uzatma ameliyatı; kemik içine, kemik dışına veya aynı anda her ikisine birden olmak üzere farklı yöntemlerle yapılabilir. Aynı anda her iki bacağa ya da her iki kola yapılmaz. Aynı uzuvdan önce birine sonra diğerine uzatma işlemi uygulanır. Bacak ile kolda, alt ve üst bölgeye aynı anda veyahut farklı zamanlarda uzatma ameliyatı yapılabilir. Aynı şekilde sağ kol ile sağ bacak veya sol kol ile sol bacak aynı anda ameliyat ile uzatılabilir.
Boy uzatma cerrahisinde kemik içine yerleştirilen tel ve çiviler, kol ya da bacağa dışarıdan takılan bir cihaz ile sabitleştirilir. Hastanedeki kısa süreli nekahat döneminin ardından, cihazdaki pimler yardımıyla günde 4 kez çeyrek mm olmak üzere kemikler birbirinden uzaklaştırılır. Arası açılan kemiklerin yeni doku ile dolması sayesinde günde 1 mm uzatma sağlanır. Bu tür yöntemlerle 2 ayda 7 – 10 cm uzamak mümkündür.
Günümüzde en sık tercih edilen yöntem manyetik rod teknolojisidir. Yeni bin yılın tedavi yöntemi olarak kabul edilen bu teknikte, sadece kemik içerisine yerleştirilen uzayan çiviler kullanılarak uzaktan kumanda ile günde 1 mm uzatma sağlanır. İkinci aşamada, kemik arasında oluşan yumuşak dokunun sertleşerek güçlenmesi için 45 – 90 gün süreyle uzama durdurulur.
Boy Uzatma Ameliyatı Sonrası Kaç Günde İyileşirim?
Ameliyat genel anestezi altında gerçekleştilir. Bazı durumlarda yetişkinler için epidural anestezi de uygulanabilir. Kullanılan tekniğe göre ameliyat süresi 1.5 ile 3 saat arasında sürebilir. Hastanede kalma süresi ortalama 2 – 7 gün olmakla beraber, normal yaşama ve işe dönme süresi 15 – 20 gündür. Ameliyat ve iyileşme süresi, kişiden kişiye farklılık gösterebilir.
Kalıcı boy uzaması sağlanan ameliyatların iyileşme süreci her ne kadar sıkıntılı olsa da, yüksek başarı oranı ile hastaları memnun eder. Ameliyat sırasında ve sonrasında komplikasyon yaşamamak için hastaların alkol, sigara, antibiyotik ve kan sulandırıcı ilaçları bırakmaları gerekir. Ayrıca steroidler, idrar söktürücüler ve sakinleştirici ilaçlar da ameliyat öncesinde bırakılmalıdır. Şeker hastalığı veya tansiyon için kullanılan ilaçlar varsa mutlaka doktora danışılmalıdır. Doktorların da hastaya yaşayacağı tüm süreçleri tam olarak anlatmaları ve kişilerin de psikolojik olarak kendilerini hazırlamaları gerekir.
Boy uzatma ameliyatı olan kişiler, ameliyat günü anestezi etkisi geçince ağrı hissedebilirler. Bunun için doktor kontrolünde ağrı kesici ilaçlar verilerek hastanın rahat etmesi sağlanır. Hasta kendine geldikten sonra kısa süreli de olsa yürütülmesi, kan dolaşımını hızlandırarak riskleri ortadan kaldırır. İyileşme sürecinde ağır yük kaldırmaktan ve çok fazla ayakta kalmaktan kaçınmak gerekir. Fakat hareketsiz kalmak da iyileşme sürecini olumsuz etkiler. Nekahat döneminin ardından egzersizlere başlanmalı ve fizik tedaviden destek alınmalıdır. Vücut dışında cihaz kullanılarak ameliyat yapıldıysa, kesi ve vida yerlerinin düzenli olarak pansuman edilmesi de önemlidir. Ameliyat sonrasında kas ve kemik dokusunu güçlendirecek sağlıklı bir beslenme programı uygulamak, kalsiyum takviyesi almak iyileşme süresini hızlandırır. Bazen yıllarca süren boy uzatma işlemlerinde psikolojik destek almak da hastanın motivasyonu açısından oldukça önemlidir.
